Hockeyhelm is niet lachwekkend meer

Bron: NRC 31 augustus 2005

Steeds vaker dragen hockeyers helmen en maskers. ,,Je kan het belachelijk vinden, maar als je de gevolgen van een bal tegen je hoofd kent, weet je wel beter.”

Niemand die zondag, op de openingsdag van het Europees kampioenschap in Leipzig, vreemd opkeek toen behalve de Schotse doelman ook een van zijn ploeggenoten met een helm het veld betrad. Niemand ook die verbaasd was toen de vier lijnstoppers van Spanje een masker opzetten op het moment dat tegenstander Polen aan mocht leggen voor een strafcorner.

Hockey, en zeker hockey op het hoogste niveau, heeft de laatste jaren een metamorfose ondergaan. ,,Dankzij die kunststoffen sticks met al die krommingen wordt er steeds harder geslagen”, weet oud-international Bram Lomans. ,,En een ongeluk zit in een klein hoekje. Een bal hoeft maar even via een stick af te ketsen en voor je het weet belandt-ie recht in je gezicht. Of, erger nog, bovenop je hoofd.”

Enkele recente ongevallen hebben de waakzaamheid, zowel bij spelers als coaches, verhoogd. Karel Klaver belandde ruim drie jaar geleden in het ziekenhuis, nadat een ploeggenoot hem per ongeluk op de slaap had getroffen. Artsen vreesden voor het leven van de aanvaller van Bloemendaal, maar Klaver herstelde. Van blijvend hersenletsel is geen sprake.

In de nasleep van zijn ongeval gingen stemmen op om voortaan met helmen te spelen, net als in het ijshockey, waar dit verplicht is. Een onderzoek van de hockeybond heeft uitgewezen dat er jaarlijks 63 gevallen van ernstig hoofdletsel optreden, zoals schedelfracturen en hersenletsel. Van de 8.800 jaarlijkse blessures in de hockeysport bestaat meer dan een kwart uit hoofdletsels.

International Janneke Schopman zette ruim twee weken geleden, in Nederlands openingsduel tegen Spanje bij het EK in Dublin, een helm op op het moment dat de tegenstander mocht aanleggen voor een korte hoekslag en zij plaatsnam op de doellijn. Twee dagen later verboden toernooiofficials die vorm van gezichtsbescherming (plastic kap) en hoofdbescherming. Tot irritatie van bondscoach Marc Lammers, die zijn speelsters uit veiligheidsoverwegingen eerder al het gebruik van handbeschermers `opdrong’. Schopmans helm telde, aldus de organisatie, te veel randjes en ook het harde materiaal waaruit de helm is gemaakt zou gevaarlijk kunnen zijn voor tegenstanders.

Een soortgelijke en grotendeels van het ijshockey afgekeken helm ontwierp Colin MacLennan, student bewegingstechnologie in Den Haag en hockeyer bij hoofdklasser HGC. ,,Je kan zo’n helm belachelijk vinden of overtrokken, maar als je de gevolgen kent van een bal op het hoofd, dan weet je wel beter”, zegt de 28-jarige verdediger, die de hockeyhelm tot zijn afstudeerproject heeft gemaakt. ,,Het is niet voor niets dat al die keepers maar blijven knutselen met hun materiaal.”

Van nabij zag MacLennan in december hoe clubgenote Noor Holsboer geveld werd door een bal op haar hoofd. ,,En zij is niet de enige. In Nederland kent iedereen het verhaal van Klaver, maar in Australië is laatst iemands schedel volledig opengereten.”

‘Hoofd kostbaar bezit’

Kortom? ,,Om op basis van al die ongelukken nog steeds te spreken over incidenten lijkt me niet reëel.”

Het zondag door Schotland geintroduceerde model lijkt, aldus assistent-coach Toon Siepman van Spanje, op ,,een soort bokshelmpje van hardschuim”. MacLennan heeft dat ook gehoord. ,,Mijn vraag is: is dat ding getest? Met andere woorden: biedt het materiaal de gewenste bescherming zodra hij een bal op zijn hoofd krijgt? Ik hoop het voor hem, maar ik vrees van niet.”

Zelf zocht en vond hij afgelopen seizoen een proefkonijn in de persoon van clubgenote Inge Kaars Sijpesteijn die, gealarmeerd door het ongeval van Holsboer, zijn helm opzette bij een `verdedigende strafcorner’. Ook Lomans droeg het proefmodel tijdens trainingen. ,,Ik merkte er niets van, alleen: je moet niet in aanraking komen met een tegenstander, want die kan zich lelijk blesseren.”

Tien jaar geleden stond hij als lijnstopper oog in oog met zijn collega-strafcornerschutters. Angst had Lomans niet, maar zijn toenmalige coach bij HGC, Maurits Hendriks, nam geen enkel risico met de in het hockey zo onmisbare korte-hoekslagspecialist. Lomans moest zijn plaats op de lijn afstaan; te gevaarlijk.

Gedwee volgde de verdediger van de hoofdklasser uit Wassenaar zijn opdracht op. ,,Hoewel ik zelf best lijnstopper had willen blijven. Ik was niet naïef of zo, maar je ging staan, wachtte op het schot of de push en dacht verder niet al te veel na.”

Inmiddels lijken veel hockeyers wel beter te weten. Spanje maakt sinds twee jaar gebruik van op maat gemaakte kunststof maskers. ,,Niet uit angst, maar uit voorzorg”, zegt assistent-bondscoach Siepman. ,,Op dit niveau zijn die jongens zo goed getraind dat ze een directe uithaal moeiteloos met hun stick pareren. Maar ketst een bal op het laatste moment af, dan zijn ook zij kansloos en dus kwetsbaar.”

Van de Nederlandse scheidsrechterscommissie kreeg MacLennan onlangs te horen dat zijn proefmodel komend seizoen gebruikt mag worden in het geval van een strafcorner. ,,Zodra het spel hervat wordt, moet-ie af.” Zondag nog ontving hij drie emails van collega-hockeyers. ,,Met de vraag of en hoe ze aan zo’n helm konden komen.” Zijn conclusie? ,,Veiligheid is een issue, ook op de lagere niveaus. Ook al wordt daar minder hard geslagen. Om met een helm op te gaan spelen, is voorlopig nog een brug te ver. Maar het taboe om met zo’n ding op de lijn te gaan staan, is verdwenen.”

Holsboer (38) worstelt, ruim een half jaar na dato, nog steeds met de naweeën van het ongeluk, weet MacLennan. ,,Ze werkt op halve kracht, heeft concentratiestoornissen en moet veel rusten. Het ergste, althans voor Noor, is dat ze voorlopig niet mag sporten.”

Drie jaar geleden, bij het WK in Kuala Lumpur, deed de helm zijn intrede op het hockeyveld. Met dank aan gastland Maleisië. Lomans: ,,Een van hun spelers had zich in de voorbereiding geblesseerd, en had van de [wereldhockeybond] FIH dispensatie gekregen dat ding tijdens wedstrijden te dragen.”

Zelf beëindigde Lomans dit voorjaar zijn hockeycarrière. ,,Maar als ik nu de keuze zou hebben tussen een bal op het hoofd mét masker of een gebroken neus mét helm, dan kies ik voor het laatste. Je hoofd is toch je kostbaarste en tegelijkertijd kwetsbaarste bezit.”

6 Februari 2006 De Volkskrant – Snelle groei bij hockey gaat knellen

In ongeveer 60 gevallen is sprake van ernstig hoofdletsel, bijna allemaal veroorzaakt tijdens het spel in de cirkel. Daarom zal nader onderzoek worden gedaan naar de verschillende maskers en helmen waarmee bij strafcorners al wordt gespeeld.

Hersenschudding veroorzaakt langdurige schade
door Gezondheidsnet.nl | 25 februari 2013 | Hersenen, cognitieve functies

Bron: Psycholoog.net

Bij een hersenschudding loopt het brein schade op waar je nog tientallen jaren last van kunt hebben. Dat blijkt uit een onderzoek van een Canadese neuropsycholoog, dat zij presenteerde tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de American Association for the Advancement of Science.

Maryse Lassonde onderzocht de lange termijneffecten van zware hersenschuddingen bij een hockeyteam. Ze voerde oog- en gehoortesten uit en onderzocht het brein van spelers die een zware klap gekregen hadden. Haar resultaten geven aan dat er nog jaren na de hersenschudding sprake is van abnormale hersengolfactiviteit die kan leiden tot concentratieproblemen.
Bij oudere atleten zijn de effecten nog duidelijker. In een recent onderzoek onder sporters die zo’n 30 jaar geleden een hersenschuddig hadden, werd aangetoond dat zij geheugen- en concentratieproblemen hadden en soortgelijke symptomen als mensen met beginnende Parkinson. Ook hadden zij een dunnere hersenschors in hetzelfde gedeelte van de hersenen als Alzheimerpatiënten.
Atleten die te snel na een hersenschudding weer gaan sporten of er meerdere keren een meemaken, lopen dus een hoog risico op hersenbeschadiging. Lassonde concludeert dat je rust moet houden zolang je nog last hebt van de symptomen van een hersenschudding en hersenschuddingen serieus moet nemen.

Bron: Medical News Today

1 Oktober 2015 OPROEP BRABANT Neuropsycholoog: ‘Hockeyhelm moet verplicht worden’

Volgens Matser is het invoeren van een helmplicht één van de vele noodzakelijke maatregelen die sportbonden moeten nemen. “We moeten in samenwerking met kledingproducenten ervoor gaan zorgen dat het dragen van een helm cool wordt. Net als bijvoorbeeld in het wielrennen.”